16. ИРН AP19674499 «Солтүстік Қазақстан жағдайында голштейн сиырларының сүт өнімділігін арттыру үшін жемшөп дақылдарының сорттары мен будандарының өнімділігі мен төзімділігін арттыру» (Байдалин Марден Ерсаинович)

ҚР ДСМ гранттық қаржыландырудың ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалары бойынша ақпарат

1) гранттық қаржыландыру 2024-2026 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобаларды гранттық қаржыландыру (іске асыру мерзімі - 36 ай)

Жоба туралы қысқаша ақпарат

ИРН AP19674499 «Солтүстік Қазақстан жағдайында голштейн сиырларының сүт өнімділігін арттыру үшін жемшөп дақылдарының сорттары мен будандарының өнімділігі мен төзімділігін арттыру».

Жоба жетекшісі

Байдалин Марден Ерсаинович, PhD, Ғылым және коммерцияландыру департаментінің басшысы

Іске асыру мерзімдері

2023-2025 жылдар аралығы

Қаржыландыру сомасы

99 349 912,76 теңге

Өзектілігі

Қазіргі кезеңде Қазақстанның агроөнеркәсіптік кешенінде мынадай проблемалар бар: жемшөп дақылдары сорттарының өнімділігі мен тұрақтылығының төмендігі, ауыл шаруашылығы жануарларының генетикалық әлеуетін іске асырмау – жемшөп базасының әлсіздігіне байланысты, жемшөптің аз қоректенуі, жемшөп және жемшөп дақылдары астында егіс алқаптарының жеткіліксіздігі, ауыл шаруашылығы өнімдерінің сапасының төмендігі және т. б.

Мақсаты

Жобаның мақсаты голштейн сиырларының сүт өнімділігінің генетикалық әлеуетін іске асыратын жемшөп базасын құру үшін Солтүстік Қазақстан жағдайында жемшөп дақылдарының сорттары мен будандарының өнімділігін және абиотикалық стресске төзімділігін арттыру болып табылады.

Жоба нәтижелері

"Enhancing Nutritional Value and Production Efficiency of Feeds Through Biochemical Composition Optimization" Organic Farming Volume 10, Issue 1, 2024 pages 80-93 мақаласы жарияланды https://doi.org/10.56578/of100105 (процентиль 35% 261/406 Agronomy and Crop Science)

Солтүстік Қазақстанның дәстүрлі егіншілік жүйесінде биохимиялық құрамы бойынша жоғары қоректік жемшөптен өнім алу үшін, жоғары алмасу энергиясымен шөп қоспаларында бір жылдық жемшөп дақылдарын өсіру ұсынылады. Біздің зерттеуіміз ризобий егу дақылдарды біріктіру жүйесіндегі комплимент әсері арқылы өнімділіктің артықшылықтарын арттырғанын көрсетеді. Демек, түйінді бактериялар мен ассоциативті азот фиксаторларының штаммдарымен егуді дақылдарды біріктірудің тиімділігін арттырудың тиімді стратегиясы ретінде пайдалануға болады. Солтүстік Қазақстанның төбе-жазық аймағы жағдайында бұршақ тұқымдастар үшін түйінді бактериялармен өңделген Қос шөп қоспалары Солтүстік Қазақстанның дәстүрлі монополияларына қарағанда анағұрлым өнімді болып табылатыны айтылады. Ризоторфин, Мизорин, Флавобактерин және Азолен дақылдарының комбинациясы мен биологиялық препараттарды қолданудың синергетикалық әсері жасыл масса өнімділігінің, ақуыз құрамының және шөп қоспаларынан алынған жемшөп өнімділігінің өсуін зерттеуде көрсетілген.

Дақылдарды Ризоторфин егумен біріктірген кезде жасыл массаның өнімділігі монокультуралардың тиісті орташа өлшенген мәндерімен салыстырғанда екі компонентті шөп қоспалары үшін 8,79% - ға өсті, үш компонентті шөп қоспалары монокультураларға қатысты өнімділікті 16.49% - ға арттыра отырып, үлкен артықшылық көрсетеді.