Хұсайынов Әбілжан Тоқанұлы

Хұсайынов Әбілжан Тоқанұлы

Қауымдастырылған профессор


E-mail: Білімі

1966-1971жж. С.М.Киров атындағы Омбы Ленин ордені ауыл шаруашылығы институтының «Агрономия» мамандығы, біліктілігі «ғалым-агроном».

Негізгі оқытатын пәндері

Экология, топырақтану, агрохимия, егіншілік және өсімдік шаруашылығы, табиғи ресурстарды үнемді қолдану және қорғау, әр түрлі егіншілік жүйесінде тынайтқыштарды қолдану

Ғылыми дәреже

Биология ғылымдарының докторы.

Ғылыми атағы

«Ғалым-агроном», профессор, Қазақстан Республикасы Ауылшаруашылығы ғылымдары академиясының академигі, Ресей Жаратылыстану ғылымдары академиясы мен Халықаралық экология және өмір қауіпсіздігі ғылымдары академиясының корреспондент-мүшесі, ҚазақстанРеспубликасы Білім беру ісінің құрметті қызметкері. Көкшетау қаласының Құрметті азаматы

Ғылыми бағыты

Экология, топырақтану, агрохимия, егіншілік және өсімдік шаруашылығы

Ғылыми және қоғамдық қызметтің қысқаша аннотациясы

1973-1977 жжСолтүстік Орал егіншілік ғылыми-зерттеу институты С.Б. ВАСХНИЛ, аспирантура, мамандығы «Өсімдік шаруашылығы»

14.12.2001 Омбымемлекеттікаграрлықуниверситеті, D 220.050.01 диссертациялықкеңесі, ауылшаруашылығығылымдарының кандидаты ғылымидәрежесіналуүшін диссертация қорғау. Мамандықбойыншағылымдар 06.01.01. - жалпыауылшаруашылығыжәне 06.01.04 - агрохимия.

07.06.2002 ж ҚазақстанРеспубликасыБілімжәнеғылымминистрлігі, Білімжәнеғылымсаласындағыбақылаукомитетіауылшаруашылығығылымдарының кандидатының ғылымидәрежесінқайтааттестаттау. мамандықтарбойыншағылымдар 06.01.01. - жалпыауылшаруашылығыжәне 06.01.04.- агрохимия

29.06.2006 Түменмемлекеттікауылшаруашылықакадемиясы, Диссертациялық кеңес D 220.064.01, 06.01.03 – Агротопырақтану және агрофизика мамандығы бойынша биология ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін алу үшін диссертация қорғауы

25.06.2010 ҚР БҒМ Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетіне «Экология» мамандығы бойынша доцент ғылыми атағы берілді.

13.07.2011 ж Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі, Білім және ғылым саласындағы бақылау комитеті 06.01.03 – агротопырақтану және агрофизика мамандығы бойынша биология ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін қайта аттестаттау.

2013 жылғы 29 маусымдаҚазақстанРеспубликасыАуыл шаруашылығы ғылымдары академиясының толық мүшесі (академигі) болып сайланды.

21.01.2015 Ресей жаратылыстану ғылымдары академиясының корреспондент-мүшесі.

-

-


Гранттар

"Қопа көлі мен Шаған су қоймасының гидрохимиялық көрсеткіштерін зерттеу" (Ақмола облысының Табиғи ресурстар Басқармасы, 2003 ж.);

- "Өнеркәсіп-фосфогипс қалдықтарын кәдеге жарату жолымен Солтүстік Қазақстанның қалдық сортаң жерлерін мелиорациялау" (БҰҰДБ Жаһандық Экологиялық Қорының Шағын Гранттар бағдарламасы, 2005-2007 жж.);

- "Экологиялық проблемаларды шешу үшін балалар мен ересектерге экологиялық тәрбие беруді дамыту "(Ақмола облысының ішкі саясат басқармасы, 2011 ж.);

- "Ауыл шаруашылығында тұрақты технологияларды әзірлеу және қолдану арқылы қоршаған ортаны қорғау" (Темпус 2011, EPASAT, Еуропа Одағы, 2011).

2011-2012 жж. - "Ауыл шаруашылығы дақылдарының дақылдарын өңдеу үшін "Росток" гумин препаратын қолданудың тиімділігін зерттеу". (Астана қаласының өңірлік технопаркі)

-2011 ж. "Үздік оқытушы-2011"мемлекеттік грантының иегері

– 2012 ж. - "Ақмола облысында ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді ұтымды пайдалану жөніндегі 2013-2015 жылдарға арналған бағдарлама". (Ақмола облысының жер қатынастары басқармасы).

- 2012ж. - TEMPUS-4еуродақ бағдарламасы бойынша "су айналымын интеграцияланған басқару: білім беру мен Бизнестегі қабілетін, біліктілігін және ықпалын арттыру" (I-Web) халықаралық жобасы.

- 2012 - 2013жж. - "В.И. Вернадскийдің туғанына 150 жыл толуына арналған іс-шаралар өткізу" (Ақмола облысының ішкі саясат басқармасы).

- 2014 ж. "Жасыл" экономика идеяларын қоршаған ортаны қорғау және тұрақты даму негізі ретінде насихаттау. (Ақмола облысының ішкі саясат басқармасы).

- 2015 ж. – "Ақмола облысының Ауыл шаруашылығы басқармасы" ММ 019 "АӨК-де Инновациялық тәжірибені тарату және енгізу жөніндегі қызметтер" өңірлік бағдарламасы бойынша "Ақмола облысының қара жер топырақтарындағы өндіріс қалдықтарымен ауыл шаруашылығы дақылдарын тыңайту"жобасына Грант.

– 2016 ж. - ҚР Инвестициялар және даму министрлігінің "Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттігі" АҚ-ның жобаға берген гранты "астық ауыспалы егісінде Солтүстік Қазақстанның қара топырақты топырақтарын тыңайту және мелиорациялау үшін фосфогипс пен күл қождарын қолдану".

- 2017ж." экономиканың жекелеген секторларында өндіріс факторларының өнімділік деңгейін арттыру бойынша ұсынымдармен ДСҰ және ЕАЭО-ға мүшелікке қойылатын шектеулерді ескере отырып, қазақстандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің өсуін ынталандыру жөніндегі мемлекеттің мүмкіндіктері "(АӨК, тамақ өнеркәсібі, жеңіл өнеркәсіп)" Tengri Partners " ЖШС-мен шарт бойынша, Тапсырыс беруші ҚР Ұлттық экономика министрлігі;

- 2017 ж." экожүйелерді сақтаудағы және экотуризмді дамытудағы ерекше қорғалатын аумақтардың рөлі "жобаға" Ақмола облысының ішкі саясат басқармасы " ММ гранты:

- 2018ж." ауыл шаруашылығы дақылдары үшін қара топырақты тыңайту үшін күл қожынан және нанокөміртектен жасалған препаратты қолдануды экологиялық-агрохимиялық бағалау " грант ҚР БҒМ Ғылым комитеті

- 2018ж. "ормандардың қазіргі экологиялық жай-күйін, биоалуантүрлілігін, жер үсті экожүйелерінің экономикалық құндылығын кешенді бағалау және" Бурабай "МҰТП топырақ жамылғысының жай-күйін талдау және картаға түсіру" мемлекеттік ұлттық

-2019 ж." Щучье-Бурабай және Баянауыл курорттық аймақтарында қатты тұрмыстық қалдықтарды басқару жүйесін дамыту үшін халықаралық тәжірибе мен жасыл технологияларды тарту " ұлттық сарапшы ретінде. Халықаралық "жасыл" технологиялар және инвестициялық жобалар орталығының жобасына қатысу (ЕҚЫҰ қаржылық қолдауымен)

- 2021 "Ақмола облысының туризм басқармасының тапсырысы бойынша" Бурабай " мемлекеттік ұлттық табиғи паркі бойынша Эко-Нұсқаулық. Кітапты әзірлеу және басып шығару.

- 2022-2024 жылдарға арналған" Жас ғалым "жобасы бойынша жас ғалымдарды гранттық қаржыландыру шеңберінде" Солтүстік Қазақстанның су экожүйелерін климаттың өзгеруіне бейімдеу және су шаруашылығы қауіпсіздігін қамтамасыз ету".

- Солтүстік Қазақстанның қара жер аймағындағы дәнді дақылдардың минералды қоректенуін оңтайландыру үшін өсімдіктердің жай-күйін бағалаудың интеграцияланған жерүсті және қашықтықтан бағалау әдістерін әзірлеу, ҚР ҚМНВО гранты, 2023-2025 жылдарға арналған.


Марапаттар

2009 ж. – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «ҚазақстанРеспубликасы білім беру ісінің құрметті қызметкері» төсбелгісі.

2012 Университеттіңбілім мен ғылымның дамуына қосқанерекшеүлесіүшін «Ш.УәлихановатындағыКөкшетаумемлекеттікуниверситеті 50 жыл» төсбелгісі.

2015 ж. – «Еңбекжәнебілім» ордені. РАЭ Төралқасының 10.04.2015 No 554/510 шешімі.

2015 ж. – «Еуропалық сапа» алтын медалі. № РАЭ Президиумыныңшешімі

2016 жыл – В.И.Вернадскийатындағы алтын медаль.

2016 - А. Нобель алтын медалі, өнертабыстыдамытуғақосқан үлесі үшін.

2016ж. - "Еңбек ардагері"ауыл шаруашылығы министрлігінің медалі

2017 жыл – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Қазақстан Республикасының ғылымын дамытуға сіңірген еңбегіүшін» төсбелгісі.

2018 ж. – ҚазақстанРеспубликасы Энергетика министрлігінің «ҚазақстанРеспубликасыныңэкологиясындамытуғақосқанүлесіүшін» медалі

2019 ж. – Республикалық қоғамдықкеңестің «Білім беру үздігі» медалі

2019 г. - Медаль РК «Ерен еңбегі үшін»

2020ж. – ҚР Құрметті профессоры

2021ж. – Көкшетау қ. Құрметті азаматы

2022ж. – Ауыл шаруашылық саласының үздігі медаль

Магистрлер түлектерінің саны

7 кандидат, 3 доктор PhD 30 ғылым магистрін дайындады.

Еңбектер саны

400-ден астам ғылыми еңбектері бар, оның ішінде1 оқулық, 5 оқу құралы, 21 монография, 8 Скопус мақалалар, 8 авторлық куәлік, 3 инновациялық патент және пайдалы модельге 5 патент.

Негізгі ғылыми жарияланымдары

  1. Хусаинов А.Т. Современное экологическое состояние Государственного национального природного парка «Бурабай» меры по его улучшению: монография. Кокшетау, Мир Печати, 2019. –С. 324.
  2. Хусаинов А.Т. «Бурабай» Мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің қазіргі экологиялық ахуалы, оны жақсарту жөніндегі шаралар: монография. Кокшетау, Мир Печати, 2019. –С. 324.
  3. Хусаинов А.Т. Бурабай мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің топырақтары: монография. Кокшетау, Мир Печати, 2019. – Б. 192.
  4. Хусаинов А.Т. Почвы государственного природного парка «Бурабай»: монография. Кокшетау, Мир Печати, 2019. – С. 192.
  5. Хусаинов А.Т. Эколого-агрохимическая оценка применения препаратов из золошлаков и наноуглерода для удобрения черноземных почв под сельскохозяйственные культуры. Кокшетау: Редакционный издательский отдел КУ им. Ш.Уалиханова, 2020. – С.152.
  6. Хусаинов А.Т. Soil of the State national nature park “Burabay”: monograph. Кокшетау: Мир печати, 2022. – 208 c.
  7. Хусаинов А.Т. Эколого-агрономическая оценка эффективности применения золо-углеродного препарата «Агробионов» на черноземных почвах Северного Казахстана под сельскохозяйственные культуры. Алматы: ТОО «Universal Print Media», 2022. – 133 с.
  8. Хусаинов А.Т. Агроэкологическая оценка пименения углеродосодерржащих отходов промышленности для удобрения черноземных почв на посевах льна масличного. К окшетау: редакционный издательский центр КУ им. А. Мырзахметова, 2023 – 110 с.
  9. Хусаинов А.Т. Күлшлак және техникалық көміртегінен жасалған тынайтқышты жаздық бидай егістіктерінде пайдаланудың экологиялық қауіпсіздігі. Кокшетау: редакционный издательский центр КУ им. А. Мырзахметова, 2023 – 120 с.
  10. A.Khusainov. The Sprouting Activity of Oil Flax after Treatment with a Preparation Made of Botton Ash and Technical Carbon. Jornal of Ecological Engineering, Volume 21, Issue 3, 2020. р.192-201 (https://doi.org/10.12911/22998993/118279)
  11. A. Khussainov Microflora, Provision of Ordinary Chernozem with Nutrients and Barley Productivity when Inoculating the “Agrobionov” Preparation. AGRIVITA Journal of Agricultural Science. 2021. 43(1): 13–24.

https://agrivita.ub.ac.id/index.php/agrivita/issue/view/41

  1. A. Khussainov .Environmental safety and efficacy of ordinary chernozem fertilization with “Agrobionov” preparation under barley crops . International Conference on World Technological Trends in Agribusiness IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science 624 (2021) 012227 IOP Publishing doi:10.1088/1755-1315/624/1/012227

Ссылка - https://iopscience.iop.org/issue/1755-1315/624/1

  1. A. Khussainov Assessment of hydrophysical and hydrochemical features of water bodies: a case study of lake imantau, Kazakhstan. DOI: http://doi.org/10.26480/wcm.02.2021.108.113 //https://www.watconman.org/archives-pdf/2wcm2021/2wcm2021-108-113.pdf

84 – Q1

  1. Сравнительная оценка линий яровой мягкой пшеницы (triticum aestivum l.) в степной зоне Северо-Казахстанской области. http://www.agrobiology.ru/1-2022aidarbekova.html
  2. A. Khussainov. Assessment of hydrophysical and hydrochemical features of water bodies: a case study of lake imantau, Kazakhstan. Water Conservation and Management (WCM) 5(2) (2021) 88-93

https://www.watconman.org/wcm-02-2021-108-113/

  1. A. Khussainov The Impact of Climate Change on theWater Systems of the

Yesil River Basin in Northern Kazakhstan https://doi.org/10.3390/su152215745 https://www.mdpi.com/journal/sustainability

  1. A. Khussainov Photosynthetic activity, productivity, and nutritional value of mowing and grazing phytocenoses depending on the species composition of grasses http://doi.org/10.54910/sabrao2023.55.3.18 http://sabraojournal.org/ pISSN 1029-7073; eISSN 2224-8978
  2. A. Khussainov The Vascular Plant Flora Burabay National Park, Kazakhstan: Composition, Life Form Classification and Ecological Groups. DOI 10.1007/s40011-024-01550-2
  3. A. Khussainov Analysis of the content of nutritn. ANALYSIS OF THE CONTENT OF NUTRIENTS IN THE SOUTHERN CHERNOZEM OF KAZAKHSTAN BASED ON REMOTE SENSING DATA

Италия, 2024

20. A. Khussainov Photosynthetic activity of spring wheat on chernozem soil under diverse mineral nutrition in Northern Kazakhstan. http://doi.org/10.54910/sabrao2024.56.3.7

21. Хусаинов А.Т. Влияние препарата из золошлака и наноуглерода на питательный режим чернозема обыкновенного и урожайность картофеля. Вестник науки Казахского агротехнического университета

им. С. Сейфуллина. – 2019.- № 1(100). – С. 85-96.

https://www.elibrary.ru/item.asp?id=43351715

22. Хусаинов А.Т. Экологическое состояние озера «Бурабай» государственного национального природного парка «Бурабай». Новости науки Казахстана. –2019.- № 3. – С.202-208.

23. Хусаинов А.Т. Экотоксикологическая оценка препарата «Агробионов» по содержанию тяжелых металлов и радионуклидов в черноземе обыкновенном и растениях льна масличного. Вестник Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. Серия биология. – 2020. - № 1. – С.69-73

https://doi.org/10.32523/2616-7034-2019-129-4-69-74 )

24. Хусаинов А.Т. Микрофлора чернозема обыкновенного и урожайность льна масличного при внесении углеродосодержащего препарата «Агробионов» на посевах льна масличного». Известия НАН РК: серия биологических наук. – 2020. - № 1. – С. 26-29.

https://doi.org/10.32014/2020.2224-526X .18

http://nblib.library.kz/elib/library.kz/Jurnal/2020/%D0%90%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_02_2020/KhusainovA.T.,%20Kyzdarbekova%20G.T.%20Microflora%20of%20ordinary%20chernozem%20and%20flax%20oil%20productivity%20at%20the.pdf

25. Хусаинов А.Т. Биологические свойства чернозёма обыкновенного и урожайность льна масличного при внесении препарата «Агробионов» и минеральных удобрений. Вестник Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева: Серия биология. – 2020. - № 1. – С. 31-36. (https://doi.org/10.32523/2616-7034-2020-131-2-31-37 )

26. Хусаинов А.Т. «Агробионов» препаратын енгізген кезіндегі кәдімгі қара топырақтың микрофлорасы, қоректену элементтерімен қамтамасыз етілуі және жаздық бидайдың өнімділігі. Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің хабаршысы, биология ғылымдары сериясы. – № 4(133)/2020 . С.22-31 (https://doi.org/10.32523/2616-7034-2020-133-4-22-31)

27. Хусаинов А.Т. Кәдімгі қара топырақтың сулы-физикалық қасиеттеріне «Агробионов» көміртекті препаратын енгізу мөлшерін агроэкологиялық бағалау. Новости науки Казахстана. 2020. - № 2. –

С. 210 – 219. http://www.vestnik.nauka.kz/wp-content/uploads/18-08-%D0%9D%D0%9D%D0%9A_2_2020_ot-Nurzat-%D0%92-%D0%9F%D0%95%D0%A7%D0%90%D0%A2%D0%AC.pdf

28. Хусаинов А.Т. Жаздық бидай тұқымын «Агробионов» препаратымен өңдеу кезіндегі олардың өсу фитоактивтілігі. Новости науки Казахстана. 2020. - № 2. – С. 202-209 // http://www.vestnik.nauka.kz/wp-content/uploads/18-08-%D0%9D%D0%9D%D0%9A_2_2020_ot-Nurzat-%D0%92-%D0%9F%D0%95%D0%A7%D0%90%D0%A2%D0%AC.pdf

29. Хусаинов А.Т. Ретроспективный анализ и оценка атмосферного воздуха на территории Государственного национального природног опарка «Бурабай». Вестник Каз НИТУ. – 2020 № 4. – С.26-32.

30. Хусаинов А.Т. Влияние препарата агробионов на водно-физические свойства чернозема обыкновенного и урожайность льна масличного. Известия национальной академии наук РК Казахский нац.аграрный университет. – 2020 - № 3 (57). – С. 59-66.

31. Хусаинов А.Т. Оценка экологического состояния озера Белое (Аккуль) Государственного национального природного парка Кокшетау. ВестникКазНИТУ. № 4 (140). – Алматы, 2020. – С. 15- 21.

32. А.Т. Khusainov .Ecological assessment of lake Akbas by hydrophysical, hydrochemical and algological indicators. Вестник Казахский национальный университет имени Аль-Фараби. № 4 (65). – Алматы, 2020. – С. 26- 36.// 10.26577/EJE.2020.v65.i4.03https://elibrary.kaznu.kz/wp-content/uploads/2021/06/vestnik-kaznu.-seriya-ekologicheskaya_2020-65-4.pdf

33. Хусаинов А.Т. Dynamics of hydrochemical indicators and water quality of Lake Maloe Chabachye. Вестник наки Казахского национального университета им. Аль-Фараби. № 4 (69). –2021. – С. 13- 22. // https://doi.org/10.26577/EJE.2021.v69.i4.02

//https://bulletin-ecology.kaznu.kz/index.php/1-eco/article/view/1217

34. Хусаинов А.Т. Community composition and population dynamics of vertebrates in the State National Nature Park “Burabay. Вестник Караганлинского университете им. Е.А. Букетова. № 3. – 2022. – с. 84-91

https://biollogy-medcine-geography-vestnik.ksu.kz/apart/2022-107-3/10.pdf

35. Хусаинов А.Т. Влияние засухи на содержание нитратов в травостое первого года жизни многолетних пастбищных травосмесей. Костанайский региональный университет им. А. Байтурсынова. « 4. – 2022. – с. 92-101.

36. Хусаинов А.Т. Кәдімгі қара топырақ пен жаздық бидай дәнінің радионуклидтер құрамы бойынша күл шлак пен минералды тыңайтқыштың экологиялық қауіпсіз дозасы. https://doi.org/10.52081/bkaku.2023.v65.i2.03

37. Хусаинов А.Т. Сары түйежоңышқаның малазықтық құндылығына және топырақ құрамына фосфорлы тыңайтқыштардың әсері. DOI 10.52578/2305-9397-2024-1-2-10-19

https://ojs.wkau.kz/index.php/gbj/article/view/1916/1104

38. Хусаинов А.Т. Изменение плодородия чернозема обыкновенного и Урожайности картофеля при внесении препарата «Агробионов». Вестник Омского ГАУ. – 2020. - № 2 (38). – С. 119-130.

39. Хусаинов А.Т. Влияние препарата «Агробионов» и минеральных удобрений на плодородие чернозема обыкновенного и урожайность ячменя. Агрохимический вестник. – 2020. - № 4. – С. 51-56

DOI: 10.24411/1029-2551-2020-10055

40. Хусаинов А.Т. Влияние препарата агробионов на микрофлору, питательный режим чернозема обыкновенного и урожайность картофеля. Инновации в АПК: проблемы и перстпективы. – 2020. - № 2 (26). – С.129-140

41. Хусаинов А.Т. Фитоактивность прорастания семян ячменя при обработке препаратом «Агробионов». Плодородие. – 2020. - № 4 (115). – с. 41-44.

DOI: 10.25680/S19948603.2020.15.12

42. Хусаинов А.Т. Влияние свинца на посевные качества семян и ростовые параметры кресс-салата (Lepidium sativum L.). Естесственные и технические науки № 7 (158) 2021 г. – с. 75-80.

43. Хусаинов А.Т. Тынайтқыштар қолдану арқылы астық өнімділігін бағдарламау; оқу – әдістемелік кешені: оқу-әдістемелік кешені. Көкшетау, 2018 – 142 бет

44. Хусаинов А.Т. Агроэкология: оқу құралы. Кокшетау, 2018-74б.

45. Хусаинов А.Т. «Экопутеводитель по Государственному национальному природному парку «Бурабай» «The State National Nature Park «Burabay» eco-tourguide» - экопутеводитель – учебное пособие. Кокшетау, Мир Печати, 2021. – С. 256.

46. Хусаинов А.Т. Агроэкология: оқу құралы. Агроэкология: оқу құралы.

The Hirsch Index

3

ORCID

0000-0001-6328-4133


Scopus Author ID

57196453539