Ғылыми дәрежесі

Филология ғылымдарының докторы

Ғылыми атағы

Профессор, Член-корреспондент Национальной Академии наук Высшей школы Казахстана, Академик Академии педагогических наук Казахстана

Ғылыми бағыты

Сопоставительная лексикология и лексикография, в частности, сопоставительная мотивология и разработка мотивационных словарей на материале разных языков

Еңбектер саны

Автор более 100 научных статей, в том числе 3 опубликованы в журналах, входящих в международные базы цитирования (Scopus), 4-х монографий, соавтор 5 словарей.

Реализация научных проектов грантового, программно-целевого финансирования, на хоз.договорной основе за последние 5 лет (наименование проекта, ИРН, годы реализации).

Руководитель научных проектов, получивших грантовое финансирование МОН РК в 2012-2014 гг. - «Казахская диаспора за рубежом (Финляндия, Германия, Польша, Великобритания)» и «Национально-культурные доминанты казахского этноса в аспекте межъязыкового и межкультурного взаимодействия»; получившего грантовое финансирование МНВО РК в 2022-2024 гг. – «Мотивационная рефлексия детей в условиях моно-билингвального формирования личности».

ЖАКУПОВА АЙГУЛЬ ДОСЖАНОВНА –филология ғылымдарының докторы, профессор, "ЖОО –ның үздік оқытушысы-2010" мемлекеттік грантының иегері, 1 ғылым кандидатын (Жукенова А.К., 2010), 1 PhD докторын (Темирова Ж.Г.,2021) дайындады. 100-ден астам ғылыми мақалалардың авторы, оның ішінде 3-і халықаралық дәйексөздер базасына енгізілген журналдарда (Scopus), 4 монографияның авторы, 5 сөздіктің авторы. Қазақстан жоғары мектебінің Ұлттық ғылым академиясының корреспондент-мүшесі, Қазақстан Педагогика Ғылымдары Академиясының академигі. 2012-2014 жылдары Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің гранттық қаржыландыруына ие болған «Шетелдегі қазақ диаспорасы (Финляндия, Германия, Польша, Ұлыбритания)» және «Тіларалық және мәдениетаралық өзара әрекеттесу аспектісінде қазақ этносының ұлттық-мәдени доминанттары» ғылыми жобалардың жетекшісі. 2022-2024 жж. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінен "Жеке тұлғаның моно-қостілді қалыптасуы жағдайындағы балалардың мотивациялық рефлексиясы" гранттық қаржыландыру алды.

А.Д. Жакупованың ғылыми қызығушылық саласы салыстырмалы лингвистика, когнитивті лингвистика, психолингвистика, лингвомәдениеттану, лексикография саласындағы зерттеулермен байланысты.

А. Д. Жакупованың басым зерттеу бағыты салыстырмалы лексикология және лексикография, атап айтқанда салыстырмалы мотивология және әртүрлі тілдер материалында мотивациялық сөздіктерді әзірлеу болып табылады. Салыстырмалы мотивология белгілі бір тілдің мотивацияланған және мотивацияланбаған лексикалық бірліктерін басқа тілдермен салыстыра отырып, сөз мотивациясының құбылысы сияқты тілдік құбылыста әмбебап және спецификалық анықтау үшін зерттейтін салыстырмалы лексикологияның бөлімі ретінде қарастырылады. Тәсілдің ерекшелігі – кең көлемді психолингвистикалық эксперимент жүргізу арқылы сөйлеушінің металингвистикалық санасына үндеу. Осы бағыт аясында Жакупова А.Д. 25 жылдан бері жұмыс істейді. Ол «Қазақстандық мотивологиялық ғылыми мектеп» деп атауға болатын ғылыми мектеп құрды, өйткені осы бағыт аясында оның жетекшілігімен кафедра ғалымдары ғылыми жобаларды жүзеге асырып, кандидаттық диссертациялар қорғалып, арнайы монографиялар мен ғылыми зерттеулер жүргізілуде. ғылыми мақалалары жарияланады.

А.Д. Жақыпованың тағы бір маңызды ғылыми бағыты-салыстырмалы лексикография. Томск мемлекеттік университетінің түлегі (1992 ж.), Жакупова А. Д. студент кезінен бастап лексикографиялық жұмысқа тартылды және ТМУ аспиранты ретінде профессор О. И. Блинованың жетекшілігімен мотивациялық сөздіктерге арналған сөздік мақалаларын әзірлеу бойынша ТМУ орыс тілі кафедрасының лексикографтарының кәсіби ұжымында жұмыс істеді. Ол бірқатар лексикографиялық басылымдардың авторы, өзінің «Өсімдіктер мен құстар атауларының мотивациялық-салыстырмалы сөздігінің (қазақ және орыс тілдерінің материалдарында)» авторы (2007 ж.).

А.Д. Жакупова ұзақ жылдар бойы орыс филологиясы білім беру бағдарламасының докторанттарына жетекшілік етеді. Сонымен, 2021 жылы оның жетекшілігімен және шетелдік профессор Е.А. Юрина «Роллан Сейсенбаевтың көркем шығармашылығындағы түйінді концепциялардың вербализациясы» тақырыбында Ж.Г.Темированың PhD дәрежесін алу үшін диссертациясын сәтті қорғады.

А.Д. Жакупова "Орыс филологиясы" докторантурасының білм беру бағдарламасында келесі пәндерді жүргізеді: ХХ ғасырдың екінші жартысы - ХХІ ғасырдың басындағы орыс филологиясының ғылыми доминанттары.; Қазіргі лингвистиканы дамытудың теориялық және әдіснамалық негіздері. Тіл білімінің мета-тілі және метасөздік.